SINAV KAYGISI

Sınav Kaygısı


Çoğu insan hayatındaki önemli olaylardan önce gerginlik yaşar. Bunun zaman zaman olması hem normal hem de gereklidir. Sınavla ilgili olarak biraz kaygı kişiyi bir amaç edinmeye motive eder, karar alma, alınan kararlar doğrultusunda enerji üretme ve bu enerjiyi kullanarak performansını yükseltme ve dikkatini yoğunlaştırmasını kolaylaştırır.

Ancak kaygı çok yükseldiğinde performansı desteklemek yerine ketlemeye başlar. Sınav kaygısı, kişinin sınav sonucunda elde edeceğini düşündüğü akademik başarısızlığı genelleyerek bunu kişiliğinin başarısızlığı olarak algılamasından kaynaklanan, dolayısıyla sınav öncesinde öğrenilen bilginin sınav sırasında etkili bir biçimde kullanılmasını engelleyen ve başarının düşmesine yol açan yoğun kaygı halidir.

Eğer sınav sırasında tüm bildiklerinizi unuttuğunuzu hissediyor ve kendinizde aşağıdaki zihinsel, fiziksel, duygusal veya davranışsal belirtilerini fark ediyorsanız; sınavdan sonra, serbest bir ortamda ve rahatlamış olduğunuzda sınav sorularını cevaplayabiliyorsanız ve gerçek performansınıza bu sebeple ulaşamadığınıza inanıyorsanız sınav kaygınızın olma ihtimali yüksektir.

Sınav Kaygısının Belirtileri


Zihinsel:Felaket yorumları içeren düşünceler, unutkanlık / zihnin boşalması, aklındakileri ifade edememe, odaklanmada ve düşünceleri organize etmede güçlük çekme.

Fiziksel: Kalp atışının hızlanması, nefes alıp verişin hızlanması, kaslarda gerginlik, titreme, terleme, ateş basması, baş dönmesi, bulantı, el terlemesi, mide/baş ağrısı, uyku sorunları.

Duygusal: Gerginlik, karamsarlık, kontrolü yitirme hissi, öfke, endişe, sinirlilik, ağlama, korku, panik, çaresizlik, güvensizlik.

Davranışsal: Kaçınma davranışı olarak değerlendirilebilecek sınava girmeme, sınavı yarıda bırakma, yetiştirememe, sınavda performans gösterememe. Ders çalışmayı erteleme, unutkanlık, ihtiyaçları düzenlemekte zorlanma ve aşırı çalışma da görülebilir.

Sınav Kaygısının Nedenleri ve Baş Etme Yöntemleri


Sınav kaygısında sınavın kendisi strese yol açmaz, sınavın kişi tarafından algılanış biçimi yani ona verdiği anlam kaygıya neden olur. Bu nedenledir ki bazı öğrenciler sınavlarda çok rahat ve başarılıdır, bazıları ise kaygılı ve başarısız olur. Sınava yönelik kaygı duygusunun zaman zaman yaşanması normaldir, sınava hazırlanan bir çok öğrenci bu duyguları yaşar.

Bazı öğrenciler bunun sonucunda ümitsizliğe kapılıp, çaresiz ve güçsüz hisseder çalışmayı ve mücadeleyi bırakır. Bazı öğrenciler ise duygularını tanır, normal olduğunu bilir, bunun motive edici etkisinden faydalanabilir, mücadelesini artırır. Kaygı düzeyi normal olan kişiler sınav ile başarılarının test edildiğini düşünür; kaygı düzeyi yüksek olan kişiler ise sınavı bir tehdit olarak algılarlar.

Amaç aşırı iyi düşünce tarzını geliştirmek değil, yalnızca gerçekçi düşünebilmeyi öğrenmek olmalıdır. Kişi kendi potansiyelini bilmelidir. Nerede eksik hangi konularda yeterli olduğunu bilmesi gerçekçi düşünce tarzına yol açacaktır.

Aile ve Çevre Baskısı
Bazı aileler ise sınav zamanı yaklaştıkça rutin yaşam alışkanlıklarını değiştirmeye başlarlar. Beraber katıldıkları etkinlikleri çocuk için zaman kaybı olacağı düşüncesi ile gerçekleştirmemeye ya da ertelemeye başlarlar. Ailenin hazırlık süresince yaptığı duygusal ve ekonomik yatırım kişi üzerindeki baskıyı artırmaktadır. Ayrıca ailelerin çocuklarından çok fazla beklentisinin olması ve çocuğun bunları gerçekleştiremeyeceği düşüncesi de kaygı düzeyini yükseltir. Öğrencinin potansiyeline uygun olmayan amaç belirlemesi ya da sınavı kendini kanıtlayacağı bir platforma dönüştürmesi de kaygı düzeyini yükseltir. Ailelerin, öğrenciyi başkalarıyla kıyaslamaması, sınavın hayattaki başarının tek kriteri olarak görülmemesi, sınava hazırlanma süresince harcanan maddi bedelin hatırlatılmaması, akademik başarı ile aile içi iyi iletişim arasında bağ kurulmaması önemlidir.

Ders Çalışma Alışkanlıkları
Plansız ve programsız ders çalışmak başarısızlığın en önemli kaynağıdır. Kişinin motivasyonunun düşmesine neden olur. Zorlayıcı veya eksik olan ders ya da konulara çalışmaktan kaçınma, düzenli tekrarlar yapmamak, plansız programsız çalışmak, bilgi eksiklerini tamamlamamak, ders çalışma ortamında dikkat dağıtıcı uyaranlara maruz kalmak sınav çalışma performansını etkileyen yanlış alışkanlıklar arasında sayılabilir.

Zamanı Etkin Kullanamama
Sınava çalışmaya geç başlama konuların yetiştirilememesi veya erken başlanmasına karşın zamanı etkin kullanılması nedeniyle konuların yetiştirilememesi, konu tekrarın yapılamaması kaygıyı artırır. Girilecek sınava hazırlanmak için gereken süreyi ayarlamak öğrencilerin daha sakin bir şekilde hazırlanmasına ve sınav anında kendini daha rahat hissetmesine yardımcı olur.

Mükemmeliyetçilik
Mükemmeliyetçi bireyler kendisi ve çevresi için ulaşılması zor ya da imkansız hedefler belirler. Bu hedeflere yönelik beklentilerde de sorun vardır. Çünkü hata yapmak konusunda toleransı düşüktür bu bireylerin.Yaptıklarının, en iyisi ve hiç hatasız olması gerektiğine inandığı için de kişinin kaygı düzeyi yükselir.

Başarısızlık Korkusu
Başarısız olma korkusunu yoğun yaşayan bireylerin, kendilerine olan güvenleri azalır ve kaygı düzeyi yükselir. Bu sorunu yaşamaya başlamadan önceki başarıları kendimize hatırlatmak motivasyonu yükseltecektir. Ailelerin süreçte çocuğun hangi özelliklerinin başarısına katkıda bulunduğuna vurgu yapması hissedilen çaresizliği azaltacaktır. Sahip olduğu olumlu özelliklerin çevresi tarafından da fark edildiğini gören çocuk kendini daha güçlü hissedecek ve sorunuyla daha rahat başa çıkacaktır. Gerektiğinde başarısızlığı da kabullenmek ve “bu durumu nasıl iyileştirebilirim?” sorusuna odaklanmak faydalı olacaktır.

Atatürk Alanı Halis Çebi İş Merkezi Kat:6 No:15 Trabzon Tel: 0533 085 39 03 Email: info@pskelifkaygusuz.com